Overleven in Delft en Eindhoven

Foto: Miriam Mannak

Zuid-Afrika kent niet alleen Nederlandse invloeden, maar heeft ook veel steden met typische Nederlandse plaatsnamen. Maar hoe leeft Oranje daar? Om daar achter te komen, keken we het duel met Japan in Delft en Eindhoven, twee wijken nabij Kaapstad.

Als ik ruim voor de wedstrijd Delft binnenrijd, wordt me al snel duidelijk dat ik niet op zoek hoef te gaan naar blauwe bordjes met die typische Nederlandse afbeeldingen. Laat staan dat ik de weg hoef te vragen naar een Technische Universiteit.

Veel stelt het Zuid-Afrikaanse Delft namelijk niet voor. Ja, er wonen hier weliswaar 350.000 mensen, maar vraag niet hoe. De meeste huizen, zeker aan de rand van de stad waar het leven zich voornamelijk buiten afspeelt, zien eruit alsof ze net zijn gesloopt. In sommige ontbreken simpelweg de ramen, andere hebben niet eens een deur. En het dak, gemaakt van golfplaten, nodigt ook niet echt uit om hier in alle vrolijkheid een potje voetbal te kijken.

Toch stap ik naar binnen als ik op een afgelegen terrein iets buiten de stad – in het zogenaamde blikkiesdorp waar Zuid-Afrikaanse daklozen en armlastigen gratis kunnen wonen in huizen van, jawel, blik voordat ze een echte woning toegewezen krijgen – wordt uitgenodigd door een lange, zwarte man met een oorbel. Hij heet Giant en is 39 jaar. Een baan heeft hij niet. Wel een vrouw die soms als kapper werkt en drie schatten van kinderen.

Zijn onderkomen is er niet een om naar huis te schrijven. Het is zes meter lang, drie meter breed, geen tuin en het dak heeft meer weg van een gieter dan van een veilig heenkomen. En het gore matras, rechts in de hoek, is niet bestemd voor de vuilniswagen, maar voor zijn hele familie. ,,We liggen allemaal noodgedwongen bij elkaar, anders hebben we het veel te koud. Goede dekens hebben we namelijk niet.’’

Zwart-wit

Een televisie heeft Giant wel. Ter oriëntatie: hak een luxe breedbeeld-tv in vieren en laat het meer dan twintig centimeter uitsteken en je weet op wat voor een apparaat hij kijkt. En dat uiteraard in zwart-wit. Maar bij binnenkomst staat er geen voetbal op. Wel rugby, de wedstrijd tussen Zuid-Afrika en Italië. ,,Mijn favoriete sport, ook al wordt het gezien als een blanke sport.’’

Met het WK voetbal, dat miljoenen mensen in zijn greep houdt, heeft hij dan ook weinig. ,,Het levert mij niks op’’, zegt hij, pielend aan zijn baardje. ,,Voor het WK had ik geen baan, tijdens het WK heb ik geen baan en na het WK heb ik geen baan.” Als hij zijn 5-jarige dochtertje Kirsten erbij haalt, die vanwege een zware operatie op vroege leeftijd een spraakgesprek heeft opgelopen en zodoende nog nooit naar school is geweest, haal ik het niet in mijn hoofd om het nu nog over De Grote Vier te hebben. Laat staan of Eljero Elia nu wel of niet tegen Japan in de basis moet beginnen.

Dat kan wel een paar honderd meter verderop, in de wijk Eindhoven waar enkele huizen wel van steen zijn gemaakt. Want kort nadat ik Roosendaal, Leiden en Voorburg ben gepasseerd, komen er aan de rand van een hobbelig voetbalveld ineens wat gasten naar me toe gestormd die massaal Wesley Sneijder roepen als ze horen dat ik uit Nederland kom. En ze beginnen over Clarence Seedorf en Dennis Bergkamp. Met een biertje in de hand zegt Siphiwe: ,,De beste van allemaal, zeker na zijn goal toen tegen Argentinië.’’

Ze mogen, op een enkeling na, dan weliswaar geen oranje sjaaltje, oranje muts of oranje broek dragen, supporter van Oranje zijn ze hier in Eindhoven zeker. Dus juichen ze niet veel later gewoon mee als ze op een klein scherm de winnende goal van Sneijder zien en balen ze van de gemiste kansen van Ibrahim Afellay. Giant kan het ongetwijfeld allemaal gestolen worden. Die maakt zich in zijn piepkleine krot, iets verderop, liever druk om andere dingen. Hij denkt louter aan overleven, laat staan dat hij weet wie Afellay is.

Viggo Waas en Peter Heerschop twitteren voor OnsOranje!