De passie is terug bij Oranje

Foto:

Oranje speelt dinsdag in Turkije zijn laatste kwalificatieduel voor het WK. Louis van Gaal heeft het 'een testwedstrijd' genoemd. Een typerende benaming van een zeer gedreven coach, die na zijn debacle met Oranje in 2001, iets recht aan het zetten is. De tussenbalans na veertien maanden is uitermate positief.

De indruk die dit Nederlands elftal vrijdag achterliet in een kolkende ArenA, waar de Hongaarse coach meteen maar zijn ontslag nam na de ontluisterende 8-1, was buitengewoon sterk. Het was zonder twijfel de beste wedstrijd sinds de terugkeer van Louis van Gaal op de bank bij Oranje. En dat komt niet uit de lucht vallen.

Vanaf zijn aantreden is Van Gaal volgens sommige critici te wispelturig, omdat hij telkens andere keuzes maakt. En inderdaad is nog geen opstelling een kopie van de vorige geweest. Maar de bondscoach is wel consequent in zijn benadering. Hij kiest voor fitheid en vorm, tenzij de omstandigheden hem geen andere keuze laten.

Dit was bijvoorbeeld het geval bij Wesley Sneijder voor de duels Estland-uit en Andorra-uit in september, toen Rafael van der Vaart plots wegviel. Daarmee zijn direct de minste duels sinds augustus 2012 genoemd, het moment van Van Gaals aantreden.

Duiventil

En een duiventil hoeft geen probleem te zijn, als het de beste duiven maar zijn die vliegen en ze de juiste route en opdracht meekrijgen. Bovendien: resultaat telt. Van Gaal kan niet alleen een uitmuntende kwalificatie op zijn conto schrijven, maar heeft en passant het team - na het dramatisch verlopen EK2012 een must - drastisch verjongd. En dat binnen veertien maanden.

Na een vraag over de motivatie van zijn team nu Oranje al geplaatst is voor Brazilië, gaf hij enkele dagen geleden een scherp en opmerkelijk antwoord. ,,Maakt u zich geen zorgen. Iedereen moet zich nog bewijzen om een ticket naar Brazilië te verdienen.''

In deze uitspraak zitten twee opvallende zaken. Het valt namelijk op dat debutanten in Oranje onder Van Gaal bijna altijd met vertrouwen spelen. En vaak goed. Denk aan Daryl Janmaat, Paul Verhaegh, Stefan de Vrij, Bruno Martins Indi in hun eerste duels. Het lukt de coach dus klaarblijkelijk nieuwkomers op de juiste wijze te prikkelen en heldere opdrachten mee te geven. Tegelijkertijd geeft hij slechts een drietal (de aanvoerder en zijn vervangers) de zekerheid van het WK: Van Persie, Robben en Strootman. De rest is nergens zeker van en moet zich telkens weer bewijzen.

Big brother

Big brother is watching you. Je zou er als speler nerveus van kunnen worden. Maar deze aanpak blijkt wel een topsportmentaliteit te kweken. Verschillende internationals gaven al aan dat prettig te vinden, te weten dat de besten van het moment ook spelen onder Van Gaal. ,,Er zijn geen tienrittenkaarten meer in Oranje,'' zoals de bondscoach eens subtiel verwees naar zijn voorganger.

Waar Bert van Marwijk dacht door een vast team te bouwen vastigheid te creëren (en daarmee overigens wel de WK-finale haalde), kiest Van Gaal tot nu toe telkens voor de beste spelers van het moment, plus zijn aanvoerders.

En zelfs die aanvoerder kan zijn band kwijtraken, zo bleek. Met de keuze voor een nieuwe aanvoerder op een zeer bewust gekozen onschuldig moment (vlak voor de trip naar Indonesië en China), sloeg Van Gaal twee vliegen in een klap. Van Persie, tot en met het EK2012 zich soms buiten de groep plaatsend en redelijk gevoelig voor vertrouwen, werd tot leider verkozen, waardoor hij zich niet langer kan verstoppen. Het past ook bij zijn vorm en gestegen status in de Premier League en bij Man United.

Prikkel

Tegelijkertijd had Sneijder een prikkel nodig. Na een rommelig jaar bleef hij met zijn vorm en fitheid worstelen, en zette daarmee onbedoeld Van Gaal, en zijn keuze de aanvoerder altijd uit te nodigen, steeds meer onder druk. Sneijder lijkt het waarschuwingssignaal te hebben opgepikt. De eerste signalen zijn tenminste goed.

Ook tactisch lijkt Oranje zich steeds meer te ontwikkelen. De intentie is duidelijk. Backs met een flink aandeel in de aanval, een dynamisch en lopend middenveld en veel positiewisselingen voorin, terwijl vaak hoog druk wordt gezet, waar en wanneer dat kan.

Maar daarmee is de voornaamste factor nog onvoldoende benoemd: passie. Het is een ingrediënt dat Van Gaal pas later in zijn carrière in toenemende dosering heeft toegevoegd aan zijn recept, zo lijkt het. ,,Mijn teams spelen altijd gepassioneerd. Je kunt dat bovendien op elke training terugzien.'' Dat klopt grotendeels. Het is een element dat een tijd heeft ontbroken bij Oranje. En het publiek smult ervan.

Spectaculair

Nederlands voetbal is meer dan winnen. Het is ook mooi en spectaculair en aanvallend voetbal, met bluf en durf. Dan maar een doelpuntje tegen. Van Gaal heeft dat niet alleen in zijn genen zitten. Hij heeft dat element, hoewel hij de spelers maar enkele perioden per jaar onder zijn hoede heeft (een nadeel dat hij telkens noemt), teruggebracht bij het Nederlands elftal.

Met de 8-1 tegen Hongarije, een feestje vol passie, goed voetbal en schoonheid vrijdag in de ArenA, als voorlopig hoogtepunt. Uiteraard, Hongarije is geen België, Duitsland, Brazilië of Spanje. Maar er gloort wel weer wat hoop op een mooie maand juni in 2014. Ook in Nederland. Als bondscoach mag je dan best uit trots een Braziliaanse stropdas omknopen.