Ex-international Henk Groot (84) overleden

Henk Groot zweeft in de lucht namens Oranje na een kopbal op het doel van Hongarije. - Foto: Nationaal archief

Hij is nog altijd recordhouder voor Ajax. Henk Groot maakte in het seizoen 1960/61 maar liefst 41 doelpunten voor de Amsterdammers. Geen enkele Ajax-spits heeft dat aantal in de decennia die volgden overtroffen. De 39-voudig international overleed op 84-jarige leeftijd in een verzorgingshuis in Zaandam.

Groot had een neusje voor de goal. Op zeventienjarige leeftijd maakte de kopsterke spits zijn debuut in het eerste elftal van VV Zaandijk. Daar scoorde hij aan lopende band, net als bij zijn volgende club Stormvogels. Groot speelde zich, net als zijn broer Cees, in de kijker bij Ajax, waar hij uitgroeide tot een icoon. Bij zijn debuut tegen NAC scoorde de aanvaller direct, om daar niet meer mee op te houden. In zijn eerste jaar in Amsterdamse dienst kwam Groot tot 37 doelpunten. Daarmee had hij een groot aandeel in die tiende landstitel die Ajax in het seizoen 1959/60 behaalde. Een jaar later stopte de teller pas bij het magische aantal van 41 treffers.

Oranjedebuut

De scoringsdrift van Groot viel ook op bij bondscoach Elek Schwartz, die de toen 21-jarige Groot selecteerde voor de oefeninterland tegen Bulgarije. In het Olympisch Stadion eiste Tonny van der Linden op 3 april 1960 de hoofdrol op door drie keer te scoren, maar het slotakkoord was voor Groot. In de 88ste minuut luisterde hij zijn debuut op met een doelpunt, de 4-2.

Tussen 1960 en 1969 kwam Groot tot 39 interlands voor Oranje, waarin hij twaalf keer scoorde. Naast Schwartz maakte hij ook Georg Kessler en Denis Neville mee als bondscoach en stond hij op het veld met illustere namen als Sjaak Swart, Coen Moulijn, Wim Jansen en een toen nog jonge Johan Cruijff. Op een eindtoernooi speelde de aanvaller nooit.   

Van Ajax naar Feyenoord en terug

Groot zorgde in 1963 voor een de nodige opschudding, toen hij Ajax voor Feyenoord verruilde. "Ik wilde helemaal niet weg", zei hij in het officiële jubileumboek Ajax 1900/2000 over de pikante overstap. "Anderhalf jaar eerder was er Italiaanse belangstelling maar Ajax liet mij niet gaan. Ik vond dat er wel wat tegenover moest staan, want ik kon in Italië 25 keer meer verdienen. Ajax was onvermurwbaar. Er kwam niets bij. Toen heb ik een gesprek aangevraagd met de voorzitter. (…) Je had als speler verder weinig invloed op je bestemming. Uiteindelijk verkocht Ajax mij aan de concurrent!"

De aanvaller speelde uiteindelijk twee seizoenen in Rotterdam, waarin hij goed was voor 33 treffers. Met Feyenoord legde Groot beslag op de landstitel en de KNVB Beker, om daarna terug te keren naar Ajax. Onder trainer Rinus Michels begon Groot als spits, maar toen hij geblesseerd raakte werd zijn plek ingenomen door Johan Cruijff. Daarop verhuisde Groot naar het middenveld. Hij zou uiteindelijk nog vier seizoenen voor Ajax spelen. In die periode werd hij drie keer kampioen. Ook stond hij in 1969 binnen de lijnen in de verloren Europa Cup-finale van Ajax tegen AC Milan.

Einde carrière

De gouden periode van Ajax in de jaren zeventig maakte Groot niet meer mee. De WK-kwalificatiewedstrijd van het Nederlands elftal tegen Polen was de laatste wedstrijd die hij speelde. Groot kreeg in die wedstrijd een doodschop op zijn knie. Het betekende het einde van de carrière van een van de meest trefzekere spitsen die Nederland ooit gekend heeft. Met 195 doelpunten staat hij nog altijd op de zesde plek van meest trefzekere spelers in de Eredivisie.

Met zijn spel veroverde Groot in de jaren 60 de harten van vele voetballiefhebbers, zo ook van de jonge Louis van Gaal. Groot was een voorbeeld voor de huidige bondscoach van het Nederlands elftal. “Het nieuws van het overlijden van Henk Groot heeft me vanochtend getroffen”, laat Van Gaal weten. “Onvermijdelijk gaan je gedachten dan terug in de tijd. Toen ik jong was, was hij echt mijn idool. Het mooie is dat hij me in feite naar Ajax heeft gehaald. Toen ik bij RKSV De Meer speelde was Henk scout van Ajax. Hij zorgde voor een 'contractje', waardoor ik voor het B-team van Ajax kon spelen. Toen ik later trainer in Amsterdam werd heeft hij als scout ook nog deel uitgemaakt van mijn staf. Als voetballer zie ik parallellen met Johan Cruijff, met wie hij ook nog samenspeelde. Beiden hadden zij een groot aandeel in de landstitels van zowel Ajax als Feyenoord.”

De KNVB wenst familie, vrienden en overige nabestaanden van Henk Groot veel sterkte met het dragen van dit grote verlies.